پلاستیک‌ها نقش بسیار مهمی در آلودگی محیط زیست ایفا می‌کنند. به دلیل ویژگی‌های خاص آنها مانند ماندگاری بالا و هزینه تولید کم، نقش پررنگ و بسزایی در زندگی روزمره ما پیدا کرده و به یکی از عوامل اصلی آلودگی محیطی تبدیل شده اند.
در زیر به نقش پلاستیک در آلودگی محیط زیست پرداخته میشود:
1. تجزیه‌پذیری طولانی‌مدت: پلاستیک‌ها بسیار دیر در طبیعت تجزیه می‌شوند و ممکن است صدها سال زمان نیاز باشد تا به‌طور کامل از بین بروند.
2. آلودگی دریاها و اقیانوس‌ها: بخش بزرگی از آلودگی پلاستیکی به دریاها و اقیانوس‌ها می‌رسد.هر ساله میلیون‌ها تن پلاستیک به منابع آبی وارد میشود که تهدید بزرگی برای حیات دریایی است .
ماهی‌ها، لاک‌پشت‌ها، پرندگان دریایی و دیگر موجودات اغلب پلاستیک را با غذا اشتباه گرفته و آن ها را می‌بلعند، که منجر به مشکلات سلامتی جدی و حتی مرگ آنها شود.
3.میکروپلاستیک‌ها: پلاستیک‌ها به مرور زمان تجزیه شده و به قطعات بسیار کوچکی به نام میکروپلاستیک تبدیل می‌شوند. این ذرات به راحتی وارد زنجیره غذایی می‌شوند، چه از طریق آب آشامیدنی و چه از طریق مواد غذایی، که در نهایت حتی به بدن انسان‌ها نیز منتقل می‌شوند.
اثرات این ذرات بر سلامت انسان هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما نگرانی‌های جدی در مورد اثرات طولانی‌مدت آنها وجود دارد.
4. آلودگی خاک و گیاهان: پلاستیک‌های رها شده در خاک نیز باعث تغییرات در ساختار خاک و کاهش کیفیت آن می‌شوند. این موضوع بر رشد گیاهان اثر منفی دارد و باعث کاهش حاصلخیزی خاک میشود.
همچنین، مواد شیمیایی موجود در پلاستیک‌ها به تدریج وارد خاک شده و آن را آلوده می‌کنند.
5.سوزاندن پلاستیک‌ها: در برخی مناطق، به دلیل نبود امکانات بازیافت مناسب، پلاستیک‌ها سوزانده می‌شوند. این فرآیند، مواد سمی و گازهای گلخانه‌ای را وارد جو می‌کند که به آلودگی هوا و تغییرات آب‌وهوایی منجر میشود.
با توجه به افزایش نگرانی‌ها در مورد اثرات منفی پلاستیک‌های سنتی بر محیط زیست، استفاده از مواد زیست تخریب‌پذیر به‌عنوان راه‌حل‌های پایدارتر به شدت مورد توجه قرار گرفته است.
یکی از راهکارهای موثر در کاهش این آلودگی‌ها استفاده از مستربچ‌های زیست تخریب‌پذیر است.
مستربچ‌ها افزودنی‌هایی هستند که به مواد پلاستیکی اضافه می‌شوند تا خواص آنها را بهبود بخشند، در مورد مستربچ‌های زیست تخریب‌پذیر، این خواص شامل قابلیت تجزیه بیولوژیکی و کاهش زمان ماندگاری پلاستیک در طبیعت می‌باشد.
مستربچ زیست تخریب‌پذیر نوعی افزودنی است که به پلیمرهای پایه (پلیمرهای معمولی مانند پلی‌اتیلن یا پلی‌پروپیلن) اضافه میشود تا ویژگی‌های تجزیه‌پذیری در شرایط زیستی به آنها داده شود.
این مستربچ‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که در حضور میکروارگانیسم‌های طبیعی مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها در محیط‌های مرطوب و خاکی تجزیه شوند. با اضافه کردن مستربچ‌های زیست تخریب‌پذیر به پلاستیک‌ها، محصول نهایی پس از استفاده و دور ریختن به صورت کامل به مواد غیرسمی مانند آب، دی‌اکسید کربن و مواد معدنی تجزیه میشود.
یکی از مزایای استفاده از مستربچ‌های زیست تخریب‌پذیر این است که می‌توان آنها را با تکنولوژی‌های تولید پلاستیک‌های معمولی مانند تزریق پلاستیک یا اکستروژن به‌کار گرفت.
این به این معنی است که تولیدکنندگان بدون نیاز به تغییرات عمده در خطوط تولید می‌توانند به تولید محصولات زیست تخریب‌پذیر بپردازند.
علاوه بر این، استفاده از این افزودنی‌ها در پلاستیک‌های زیست تخریب‌پذیر می‌تواند به کاهش استفاده از منابع فسیلی کمک کند و به سمت تولیدات سبز و پایدارتر هدایت شود.
کاربردهای مستربچ زیست تخریب پذیر:
مستربچ‌های زیست تخریب‌پذیر کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند. از آن‌جا که این مواد می‌توانند در محیط زیست به‌طور طبیعی تجزیه شوند، بسیاری از محصولات پلاستیکی مصرفی در حوزه‌های مختلف می‌توانند با استفاده از این مواد تولید شوند.
در ادامه به برخی از مهم‌ترین کاربردهای این مستربچ‌ها اشاره میشود:
1. بسته‌بندی‌های زیست تخریب‌پذیر:
یکی از مهم‌ترین حوزه‌های کاربرد مستربچ‌های زیست تخریب‌پذیر، تولید بسته‌بندی‌های مواد غذایی و صنعتی است. استفاده از پلاستیک‌های زیست تخریب‌پذیر در بسته‌بندی‌ها به کاهش زباله‌های پلاستیکی و کاهش تأثیرات زیست محیطی کمک می‌کند.
2. کیسه‌های پلاستیکی:
کیسه‌های خرید و حمل‌ونقل که به‌طور روزمره در سراسر جهان استفاده می‌شوند، یکی از منابع عمده زباله‌های پلاستیکی هستند. با افزودن مستربچ‌های زیست تخریب‌پذیر به مواد اولیه کیسه‌ها، می‌توان زمان ماندگاری آنها در محیط زیست را کاهش داد.
3. محصولات کشاورزی:
در صنعت کشاورزی، از مستربچ‌های زیست تخریب‌پذیر برای تولید مالچ‌های پلاستیکی استفاده میشود. این مالچ‌ها به کاهش تبخیر آب از خاک و کنترل رشد علف‌های هرز کمک می‌کنند و در پایان فصل کشت به‌طور طبیعی تجزیه شده و به خاک باز می‌گردند.
4. محصولات یک‌بار مصرف:
ظروف غذاخوری، کارد و چنگال یک‌بار مصرف که در رستوران‌ها و فضاهای عمومی استفاده می‌شوند، می‌توانند با استفاده از پلاستیک‌های زیست تخریب‌پذیر تولید شوند تا اثرات منفی محیطی به حداقل برسد.
خواص مستربچ‌های زیست تخریب‌پذیر:
مستربچ‌های زیست تخریب‌پذیر علاوه بر قابلیت تجزیه‌پذیری، دارای خواص فیزیکی و مکانیکی متفاوتی هستند که بر اساس نیاز محصول نهایی قابل تنظیم است.
برخی از خواص مهم این مستربچ ها عبارتند از:
1. قابلیت تجزیه بیولوژیکی:
این مستربچ‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در حضور میکروارگانیسم‌های طبیعی در محیط‌های مختلف از جمله خاک و آب تجزیه شوند. این ویژگی به کاهش میزان زباله‌های پلاستیکی در طبیعت کمک می‌کند.
2. زمان تجزیه قابل تنظیم:
با تغییر ترکیب مستربچ‌ها، می‌توان مدت زمان تجزیه‌پذیری مواد پلاستیکی را از چند ماه تا چند سال تنظیم کرد. این ویژگی به تولیدکنندگان این امکان را می‌دهد که بر اساس نیازهای خاص محصول، پلاستیکی با مدت زمان ماندگاری مطلوب تولید کنند.
3. قابلیت پردازش آسان:
مستربچ‌های زیست تخریب‌پذیر به‌طور معمول با تجهیزات و فرآیندهای تولید پلاستیک‌های معمولی سازگار هستند. این ویژگی موجب میشود که تولیدکنندگان بدون نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان در تجهیزات جدید، از این مواد استفاده کنند.
4. کاهش ردپای کربن:
استفاده از مواد زیست تخریب‌پذیر به جای پلاستیک‌های نفتی سنتی به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در طول چرخه عمر محصول کمک می‌کند. این مستربچ‌ها معمولاً از منابع تجدیدپذیر تهیه می‌شوند و به کاهش وابستگی به منابع فسیلی منجر می‌شوند.
استفاده از مستربچ‌های زیست تخریب‌پذیر گامی مؤثر به سمت کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و توسعه پایدار است. با توجه به کاربردهای متنوع و خواص قابل تنظیم این مستربچ‌ها، آنها به یکی از راه‌حل‌های اصلی برای کاهش زباله‌های پلاستیکی در صنایع مختلف تبدیل شده‌اند.
توسعه و بهبود بیشتر این مواد می‌تواند به ایجاد محصولات پلاستیکی‌ای که با محیط زیست سازگارتر هستند و در عین حال نیازهای صنعتی را برآورده می‌کنند، کمک کند.
